Çocuklarla etkinlik hazırlama

ÇOCUKLARIN YAŞ VE GELİŞİM ÖZELLİKLERİNE UYGUN ETKİNLİKLER
HAZIRLAMA VE UYGULAMA


 Boya Çalışmaları


Okul öncesi eğitim kurumlarında çocuklar boyalarla çalışmaktan büyük zevk alırlar.
Çocuklar boyalarla bireysel veya grupla çalışırlar. Grupla çalışma çocukların birbirleriyle
uyum içinde olma, yardımlaşma, temiz ve düzenli hareket etme alışkanlıklarını
kazandırmalarına yardımcı olur. Çocuklar boya çalışmaları yaparken duygu ve düşüncelerini
ifade eder, yaratıcılıkları ve hayal güçleri gelişir. Çalışmalar sırasında çocuklar, renkleri ve
çevrelerindeki nesneleri tanırlar. El ve göz koordinasyonu gelişir.

Boya çalışmalarında, pastel boyalar, kalın uçlu renkli boya kalemleri, sulu boyalar,
parmak boyalar vb. kullanılmaktadır. Bu etkinlikte eğitim programlarında değişik boya tekniklerine yer verilmelidir (serbest resim çalışmaları, baskı çalışmaları, ebru çalışması, kazıma boya, sihirli boya,
damlatma, püskürtme, basit batik çalışmaları vb.). Boya çalışmalarında, kullanılacak yardımcı malzemeler ve boya yapılacak zeminde de zaman zaman değişiklik yapılmalıdır.

 Sulu Boya Çalışmaları


Piyasada hazır olarak tabletler halinde veya tüplerin içinde macun kıvamında
bulunabilir. Her ne kadar tüplerin içinde olanlar çocukların kullanımı için pratik ve ideal
olsalar da ekonomik olmadıkları için öğretmenler tarafından kullanımı çok sınırlıdır. Ayrıca
her kırtasiyede bulunması mümkün değildir. Okul öncesi çocuğu için tablet halinde olanlar
kullanılacaksa da tabletlerin büyük boyutta olduğu markalar tercih edilmelidir. Böylelikle
çocuk bu tabletleri sulandırıp renk çıkartmaya çalışırken kalın fırçasını boya tabletlerinin
içinde rahatça döndürebilir.

Sulu boya çalışması


Okul öncesi sanat etkinliklerinde sulu boyanın kullandırılacağı yerlerde elde yapılan
boya türleri rahatlıkla kullanılabilir. Parmak boyasında tarif edilen pek çok boyayı
sulandırmak ve içine sıvı yağ ya da gliserin katmak suretiyle alternatif sulu boya elde edilir.


Pastel Boya Çalışmaları


Boya pigmentlerini yağlı ya da yağsız bir eriyiğin içine katarak elde edilen, yağlı ve
kuru olmak üzere iki türü olan, tebeşire benzer boya kalemidir. Yağsız olanlar yağlı olanlara
oranla daha pahalı olup daha çok profesyonel kullanıma yöneliktir. Çocukların kullanması
için yağlı olan tercih edilmelidir. Okul öncesinden başlayarak kolayca kavranabilirliği ve
canlı renkleri dolayısıyla çocukların zevk alarak kullandıkları bir malzemedir. Pastel boyalar
piyasada değişik markalarda, çeşitli renk skalalarında ve çeşitli fiyatlarla hazır olarak
bulunur. Hangi marka seçilirse seçilsin zehirli madde içermeyenler tercih edilmelidir. Çünkü
boyalar görüntü itibariyle küçük çocuklara oldukça iştah kabartıcı görünebilir.

Her türlü yaş grubu tarafından kullanımı pratik ve hemen hemen her yerde rahatlıkla
bulunabildiği için okul öncesi ve ilköğretim okullarında tercih edilen bir boya türüdür. Pastel
boyalar, tek başlarına bir resim malzemesi olarak kullanılabildiği gibi suya dayanıklı
olmalarından dolayı sulu boya, mürekkep ve guaj boyayla beraber kullanılarak kazıma
yoluyla değişik teknikler oluşturulabilir.

 Kuru Boya Çalışmaları


Okul öncesi çocuğunun tek başına bir resim etkinliğinde kullanmasına uygun değildir.
Çünkü yorucu, bıraktığı etki zayıf bir boya türüdür. Ancak bu tür boyalar renkli
olduklarından özellikle küçük çocukların karalamalarını yapmaları için oldukça caziptir.



 Parmak Boya Çalışmaları


Çocukların severek çalıştıkları boya tekniklerinden biri de parmak boyasıdır. Ayrıca
sulandırarak sulu boya elde etme imkânımız da vardır. Parmak boyası ile çalışmak için
masaya tek tarafı parlak kâğıtlar konmalı veya muşamba hafif ıslatılmalı. Parmak boyası
çocuklara genellikle renklendirilerek verilir. Çocuklar parmak boyası ile serbest olarak
çalışabilirler Çalışmalardan özel günler için kartlar hazırlanabilir.

Yoğurma Maddeleri


Eğitimciler tarafından planlanan bazı etkinlikler için kullanılan malzemeler, örneğin
boyama sayfaları, konuşan veya kurmalı oyuncaklar vb. çocuklara sadece tek bir doğru yol
olduğunu ve ancak bu yolu izlerse sonuca ulaşabileceğini vurgulayan, yaratıcılığa hiçbir
katkısı olmayan malzemelerdir. Oysaki oyun hamuru, tuz seramiği, plastirin vb.
yapılandırılmış malzemeler orijinal düşünmeyi, yaratıcılığı ve deneyim kazanmayı sağlayan
ve çocukları bu yönlerde cesaretlendiren sanat malzemeleridir. Ayrıca etkin öğrenme için de
çok değerli sayılırlar. Yoğurma maddeleri olarak kil, çamur, oyun hamuru, kâğıt hamuru,
seramik hamuru, talaş hamuru sayılabilir.

Yoğurma maddeleri çocukların en sevdikleri oyun malzemelerinden birisidir. Fırsat
tanındığında bu malzemeleri uzun süre mıncıklamak, yuvarlamak, yassıltmak, koparmak,
giderek istedikleri şekli vermek ve üç boyutlu çalışmalar yapabilmek onlara büyük mutluluk
verir. Birçok yoğurma malzemesinin ortak avantajı, etkinlik sona erene kadar çalışmaların
sayısız defa şekil değiştirebilme özelliğine sahip olmasıdır.

Sanat etkinlikleri sırasında tuz seramiği, kil, plastirin, kâğıt hamuru, talaş hamuru ve
mum gibi yoğurma maddeleri çocukların gelişim özelliklerine uygun şekil verme veya
çalışmalarını süslemek amacıyla kullanabilecekleri artık materyallerle birlikte kullanılabilir.
Öğretmenin yoğurma maddelerinin yanında vereceği artık materyallerin çeşitliliği çalışmaya
ilgiyi artırmada etkili rol oynamaktadır.

Çocukların bu çalışmalara ilgisini artırmak ve yaratıcılıklarını geliştirmek için yoğurma maddeleriyle birlikte küçük yuvarlak sopalar, pasta ve kurabiye kalıpları, kuru yemiş kabukları, düğmeler, boncuklar, küçük mukavva ve plastik kurular, renklendirilmiş makarnalar, şişe kapakları, ağaç kabukları, kozalaklar gibi artık
materyallerden yararlanılabilir. Öğretmen artık materyallerin hepsine aynı gün yer vermek
zorunda değildir.

Yoğurma maddelerinin kıvamı çok önemlidir. Yoğurma maddeleri ele yapışmayacak,
şekil alabilecek yumuşaklıkta, kuruduğu zaman şekli bozulmayan ve miktar yönünden de
çocuklara yetecek miktarda olmalıdır. Böylece çocukların istekli çalışması sağlanabilir.
Yoğurma maddeleri çocuklara doğal renginde veya hazırlanışı sırasında toz badana boyası
ile renklendirilerek verilebilir.

Yoğurma maddeleriyle oynamak çocuklara, yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri engin
bir çalışma sunar. Cisimlerin katı ve sıvı durumlarını ve ikisi arasındaki farklılıkları fark
etmelerini sağlar. Dokunma duyusunu geliştirir. Büyük ve küçük kas gelişimini destekler.
Çocuklar yoğurma maddeleri ile oynarlarken duygusal olarak rahatlama sağlarlar. Ayrıca
kolay biçim alabilen bu maddeler onların istedikleri şekilleri oluşturmalarına, yeni buluşlar
ortaya koymalarına böylece sanatsal etkinliklerle ilgilerini ve yaratıcılıklarını
geliştirmelerine destek olur. Problem çözme becerilerini geliştirir.

Yoğurma maddeleriyle çalışan çocuklarla neler yapılabileceği hakkında sohbet
edilebilir. Onlara örnek verilmemelidir haber  ve büyüklerin istediği çalışmaları yapmaya
zorlanmamalıdır. Etrafı ve giysilerini kirletmemeleri için bazı önlemler alınmalıdır ama bunu
yaparken çocuğu çalışmadan soğutacak bir tutum içine girmemeye özen gösterilmelidir. İşi
bittiğinde çocukla yaptığı çalışma hakkında konuşulabilir ve daha sonra onun da katılımı ile
eseri sınıfın uygun bir köşesinde sergilenip kurumaya bırakılmalıdır.

 Tuz Seramiği
 1 bardak un
 1/2 bardak nişasta
 1 bardak soğuk su
 1 bardak tuz
 4 bardak kaynar su
 Alabildiği kadar un
Bir bardak un, nişasta ve soğuk su bir kap içinde karıştırılır. Tuz 4 bardak kaynar suda
eritilir önceki karışım yavaş yavaş kaynar suya ilave edilir. İyice karıştırdıktan sonra tencere
tekrar ateşe konulur ve iyice koyulaşıncaya kadar karıştırılarak pişirilir. Daha sonra
soğumaya bırakılır. Soğuyunca istenilen kıvama gelene kadar un ilavesi ile yoğrulur.
İstenilirse toz boya ile renklendirilir.

 Plastirin
Plastirin, kısaca kilin plastik ve yağ içeren çeşididir. Ancak kilden çok daha pahalı ve
serttir. Ayrıca daha az elastik olduğu için küçük çocuklar tarafından şekillendirilmesi kile
oranla zordur. Çocukların kullanımına elverişli duruma getirmek için plastirin ellerin
arasında yoğrulup elin sıcaklığıyla yumuşatılmalıdır. Bu da yeterli kas gücü olmayan okul
öncesi çocuğu için yorucu ve sıkıcı olabilmektedir. Bu dezavantajların yanında kil gibi masa
ya da çalışılan yere yapışmaz. Fırınlanması ya da boyanmasına gerek yoktur, çünkü çeşitli
renklerde piyasadan temin edilebilir.